ماشینهای خاکورزی اولیه
عملیات خاکورزی طی 2 یا 3 مرحله صورت میگیرد که خاک در طی آن به قطعات ریز تبدیل می شود. که شامل موارد ذیل می باشند.نجم صنعت
1- گاوآهن برگردان دار[1]:
2- گاوآهن بشقابی:[2]
3- گاوآهن قلمي (چيزل پيلر):[3]
4- رتيواتور[4]
توضیحات در مورد ادوات خاکورزی اولیه:
[1] گاوآهن برگردان دار متداول ترين نوع گاوآهن در ايران مي باشد و از آنجا كه داراي خاك برگردان مي باشد به گاوآهن برگردان دار معروف شده است، عامل خاكورز در اين گاوآهن اصطلاحا خيش ناميده مي شود. مجموعه خيش از تيغه(سوك)، صفحه برگردان، پيشاني، كفش، پاشنه و تنه تشكيل شده است. اصول کار این گاوآهن به این صورت است که تيغه موجب مكش و نفوذ خيش در داخل خاك شده و خاك شيار شخم را به صورت افقي بريده و آن را به سمت صفحه برگردان هدايت مي كند و خاك بريده شده با تيغه، به وسيله صفحه برگردان، برگردانده مي شود.
[2] اين گاوآهن ها از صفحات بشقابي شكل مقعر تشكيل شده است كه هر يك داراي محور مستقل هستند گاوآهن بشقابي ضمن حركت به جلو و گردش بشقاب ها (در اثر تماس با زمين) به كمك وزن خود در خاك نفوذ مي كند و سطح خاك را تا عمق معيني برش داده، جابجا نموده و تا حدي برگردان مي كنند.
[3] از گاوآهن هاي قلمي براي شخم هاي نسبتاً عميق (حدود 45 سانتيمتر) به خصوص در ديم زارها و يا براي خاكورزي پوشش دار استفاده مي شود.
[4] انواعی از ماشین های خاکورزی هستند که سطح خاک را کاملا بهم زده و نرم مي كنند. گاوآهن دوار(رتیواتور یا خاک هم زن) يكي از رایج ترین و معمول ترین این نوع ماشین ها می باشد.
شعله افكنها(Flame weeders (burners) ، سم پاشها(Sprayers) و گردپاشها(Dusting machine) :
شعله افكنها بيشتر برای از بين بردن تمامی گياهان هرز زمينهای كشاورزی كه به دلايلی نمیتوان در آنها از علفكش استفاده كرد، به ويژه در جاهايی كه گياهان سوخدار چند ساله، درون خاك، زمستان – گذرانی میكنند، به كار می روند. در زمينهای كوچك از شعلهافكنهای كوچك و در زمينهای بزرگ از شعلهافكنهای بزرگی كه با تراكتور كشيده میشوند استفاده میشود.
گاهی هم شعله افكنها برای محصولهايی كه ميوه آنها برداشت شده، ولی بقايای گياهی آنها روی زمين باقيمانده به كار گرفته میشوند و بدين وسيله آفات و بيماریها را نيز كنترل میكنند. در موقع استفاده از شعله افكنهای بزرگی كه با تراكتور كشيده میشوند، تراكتور با سرعت حدود 4 تا 7 كيلومتر در ساعت حركت میكند و شعله افكنها با زاويه 45 درجه، روی علفهای هرز قرار می گيرند، به طوری كه بتوانند قسمتهای حساس گياه را بسوزانند. شعله بايد آنقدر نگه داشته شود كه برگها درجا پيچيده شوند و بسوزند. گاهی لازم است كه شعله افكنی سه تا پنج بار تكرار شود.
شعلهافكنها بيشتر از نفت، گازوئيل و يا گازهای پروپان يا بوتان استفاده میكنند. به نظر میرسد كه زدودن علفهای هرز با استفاده از شعلهافكن بسيار پرهزينه و وقتگير است. بنابراين توانايی رقابت با علفكشها را ندارد.
در ايران برای حذف علفهرز مور (مرغ) در چمنهايی كه آلوده شدهاند، ابتدا خاك باغچهای را كه به اين علف هرز آلوده است دست كم تا 30 سانتیمتری يا تا جايی كه ريشهها نفوذ كردهاند برمیدارند و زير آن را با شعله افكن میسوزانند، سپس با خاك تازه و غير آلوده باغچه را پر ساخته دوباره چمن كاری میكنند.
سمپاشهايی كه در باغبانی برای افشانه حشرهكشها، قارچكشها و علفكشها مورد استفاده قرار میگيرند را میتوان به انواع ساده و موتوری تقسيمبندی كرد. سمپاشهای ساده يا سمپاشهای پشتی كه بر دوش كارگر حمل می شود، دو نوع مختلف دارد. نوع اول، سمپاشهايی هستند كه در مخزن آنها، بوسيله تلمبه زدن، فشاری حدود 4 تا 15 آتمسفر ايجاد میشود، سپس سمپاشی با آن را آغاز میكنند.
گنجايش اين سمپاشها 12 تا 15 ليتر است و دارای فشار سنج هستند ولی چون دستگاه همزن ندارند، در آنها نمیتوان از سموم ته نشين شونده استفاده كرد. نوع دوم سمپاشهايی هستند كه دسته ويژهای در كنار مخزنهای آن قرار دارد و كارگر در تمام مدت تلمبه میزند و فشار لازم را ايجاد ميكند. افزون بر اين، هم زمان دستگاه همزن را نيز به حركت درآورده و سم را به هم ميزند. گنجايش اين نوع سمپاشها 15 تا 20 ليتر میباشد.
به طور كلی از سمپاشهای پشتی برای سمپاشی در سطح كوچك و گياهان بوتهای و درختانی به ارتفاع 3 تا 4 متر استفاده میشود. سمپاشهای موتوری نيز به اندازههای گوناگون هستند كه برخی روی چرخ قرار گرفته و گنجايش 50 الی 100 ليتر را دارند و چون در آنها فشاری برابر 15 تا 20 آتمسفر ايجاد میگردد، ميتوان آنها را برای سمپاشی درختانی به ارتفاع 10 تا 15 متر به كار برد. سمپاشهای موتوری بزرگتری نيز ساخته شدهاند كه در پشت تراكتور بسته میشوند و دارای مخزن 700 ليتری بوده و فشاری برابر با 40 آتمسفر دارند. اين سمپاشها میتوانند با شيپورهای چندگانهای كه روی لوله نصب شده است، نواری به عرض 12 متر را سمپاشی كنند.نوع ديگری از سمپاش موتوری بزرگ برای باغهای گسترده ميوه ساخته شده كه دارای پنكههای بزرگی است كه سم را به صورت ذرههای بسيار ريز در آورده، رو ی گياه میپاشد.
گردپاشها نيز به دو دسته : گردپاشهای كوچك دستی (كه با چرخاندن دستهای، گرد از درون آنها روی گياهان پخش میشود) و گردپاشهای بزرگ (كه با تراكتور حمل میشوند) تقسيم میگردند. چنان كه سرعت باد بيش از 10 كيلومتر در ساعت باشد، بايد از گردپاشی چشمپوشی كرد، وگرنه ممكن است به گياهان ديگر آسيب برسد يا سم مصرف شده تأثير لازم را روی گياهان مورد نظر، نداشته باشد. به طور كلی، در تمامی سمپاشها، برای پيشگيری از مسموميت افراد و آلوده شدن ظرفها و محلهای عبور افراد، بايد پيشگيریهای لازم به عمل آيد. بديهی است كه پس از سمپاشی، شستن تمامی وسايل، به ويژه دست، با وسايل پاك كننده بسيار لازم است.